Zuid-Holland

In onze prachtige provincie wonen inmiddels zo’n 3,5 miljoen mensen. Zuid-Hollanders die allemaal op meerdere manieren gebruik maken van de ruimte. Het is daarom logisch dat beschikbare ruimte in Zuid-Holland schaars is. Zeker nu een deel van Zuid-Holland, door een herindeling, wordt overgedragen aan de provincie Utrecht. Op de overgebleven 3.000 vierkante kilometer moeten we met z’n allen wonen, werken en ontspannen. Het is daarom ook niet vreemd dat er in onze provincie vaak strijd wordt gevoerd over welke invulling we aan een bepaald gebied geven. Dit ordenen van de ruimte is bij uitstek een taak van onze gemeenten, en het is de taak van de provincie om hierbij als daadkrachtige regisseur op te treden en er voor te zorgen dat de ordening van de ruimte op een rechtvaardige manier verloopt, waarbij het belang van het individu even zwaar weegt als dat van het grootkapitaal, en waar nodig in te grijpen. Een betaalbare en bewoonbare provincie is hierbij leidend.

Omgevingswet

Voorlopig, tot 2021, doet de provincie dit aan de hand van provinciale regels waarin de belangen van inwoners, natuur, landschap en economie worden gewaarborgd. Ook na 2021, als de nieuwe Omgevingswet van kracht wordt, moet de provincie er voor zorgen dat de kwaliteit van de ruimte en leefomgeving in Zuid-Holland niet alleen in stand blijft maar waar mogelijk zelfs toeneemt. Wat de SP betreft zal er in de visie van de provincie ook na de invoering van de Omgevingswet weinig veranderen. Ook na 2021 zal een goede kwaliteit van onze natuur en ons landschap van groot belang zijn voor gezondheid en het welzijn van onze inwoners. Dat de provincie hierdoor ook zorgt voor een gunstig vestigingsklimaat voor bedrijven is mooi meegenomen.

Kleine kernen

Hoewel er op sommige plaatsen in onze provincie sprake is van krimp en een toenemende trek naar de grote steden willen we kleine kernen toch leefbaar houden voor jong en oud. Waar dit mogelijk is zal de provincie, wat de SP betreft, gebruik maken van de middelen en bevoegdheden die ze heeft om aan deze leefbaarheid bij te dragen.

Nieuwe ontwikkelingen

Op alle nieuwe ontwikkelingen buiten het bestaande bebouwde gebied, zoals wonen, kantoren, bedrijventerreinen en kassen, blijft de provincie de ladder van duurzame verstedelijking toepassen.
Waarbij het uitgangspunt is dat nieuwe ontwikkelingen, zoals nieuwe woon- en werklocaties, zoveel mogelijk binnen de bestaande stads- en dorpsranden plaatsvinden. Hiermee blijven we zuinig op ons schaarse buitengebied. Uiteraard mag deze verdichting van het stedelijk gebied niet betekenen dat hierdoor de leefbaarheid in steden en dorpen achteruitgaat. Lokaal maatwerk, met oog voor speelruimte en binnenstedelijk groen, staat daarbij voorop. Inwoners worden meegenomen in het leveren van dit maatwerk waar mogelijk.

Natuur en Landschap

In en rond onze kwetsbare gebieden, zoals Natura 2000, het Natuur Netwerk Nederland (de voormalige Ecologische Hoofdstructuur), bijzondere landschappen en het Groene Hart, laten we geen ontwikkelingen toe die de natuur- en recreatiewaarden in die gebieden schade toebrengen.

Voor intensieve landbouw is rond deze gebieden geen plaats; zij dient op termijn uit deze kwetsbare gebieden te verdwijnen. Ook een betere aansluiting van de natuur en het landschap met de steden in Zuid-Holland is belangrijk voor een gezonde en beleefbare provincie. De versterking van de positie van groen en water in het landschap zorgt niet alleen voor een verbetering van de leefbaarheid, maar komt ook de biodiversiteit ten goede. Nieuwe ontwikkelingen in het landschap kunnen alleen dan worden gerealiseerd als uit een onafhankelijk onderzoek blijkt dat de gevolgen op het landschap en de belevingswaarde van het landschap zeer gering zullen zijn. De randen van steden en dorpen verdienen wat de SP betreft meer aandacht en dienen een geleidelijke en fraaie overgang te vormen tussen bebouwd gebied en het omliggende landschap. Bebouwing, bijvoorbeeld in de vorm van hoogbouw, is hier niet gewenst. Daarom zal hier gestuurd worden op andere bouwvormen. Noodzakelijke ontwikkelingen die de landschappelijke of ruimtelijke kwaliteit aantasten, kunnen alleen dan plaatsvinden als in hetzelfde plangebied een tegenprestatie wordt geleverd, die de kwaliteit van het landschap verhoogt. Hierbij kan gedacht worden aan het opruimen van verrommeling in het landschap.

Onze voorstellen:

• We houden vast aan het toepassen van de ladder voor duurzame verstedelijking bij alle nieuwe ontwikkelingen, waaronder wonen, kantoren, bedrijventerreinen en kassen.
• Bijzondere landschappen, landschapselementen en natuurgebieden worden beschermd tegen ontwikkelingen die een schadelijk effect hebben op deze gebieden.
• Door lichtvervuiling van kassen, industrie en (groot) stedelijk gebied is het niet echt donker meer in onze provincie. Nieuwe ontwikkelingen dragen hier niet verder aan bij en bestaande lichtvervuiling brengen we terug.
• We beschermen het Groene Hart.
• De provincie zorgt er voor dat waardevolle gebieden in Zuid-Holland, zoals de Gnephoek en het Zaans Rietveld, groen blijven en vrij van wegen en andere bebouwing.
• Ontwikkelingen vinden zoveel mogelijk plaats binnen de bestaande bebouwing. Voor kernen en dorpen blijft ruimte voor lokaal maatwerk.
• De provincie stuurt zoveel mogelijk op verbetering of instandhouding van ons Zuid-Hollandse landschap, houdt toezicht op de naleving van de door de provincie vastgestelde voorwaarden en regels met betrekking tot de ruimtelijke ordening, ook na de invoering van de nieuwe Omgevingswet, en zet waar nodig de haar beschikbare instrumenten in.
• Noodzakelijke en onvermijdelijke negatieve gevolgen voor het landschap moeten gecompenseerd worden door verbeteringen in het landschap elders in hetzelfde plangebied.
• De provincie draagt naar vermogen bij aan het leefbaar houden van kleine kernen. Hierbij gaat het om het in stand houden van voorzieningen (school, bibliotheek, dorpshuis, supermarkt, pinautomaat, brievenbus) en bereikbaarheid met OV. Ook aan de leefbaarheid in (grote) steden kan de provincie bijdragen door middel van investeringen in duurzaamheid, klimaat en milieu.

Gesloten kernen

We houden vast aan het verduurzamen van onze landbouw en veeteelt. Voor nieuwe intensieve veehouderijen of megastallen is in Zuid-Holland geen plaats. De voortdurende opschaling van onder andere vlees- en melkproductie ten behoeve van het consumentisme achten wij schadelijk voor mens, dier en milieu. De omvang van agrarische bebouwing wordt daarom niet verder vergroot en blijft bij een omvang die past in de aard van het Zuid-Hollands landschap. Bestaande bedrijven met intensieve veehouderij mogen slechts beperkt uitbreiden als dit op grond van de volksgezondheid geen gevaar oplevert en men op structurele wijze het dierenwelzijn verbeterd; anders zal de provincie dit actief tegenhouden. Daarnaast zet de provincie in op het bevorderen van het sluiten van de keten rond de veehouderijen in Zuid-Holland. Dit doet de provincie door het gebruik van lokaal geproduceerde voedingsstoffen en het lokaal verwerken van meststoffen te stimuleren.
Lokale productie zorgt immers ook voor lokale werkgelegenheid, wat de uitstoot van onder andere CO 2 nog verder terugdringt door de kortere reistijden van producten en werknemers. Daarnaast stimuleren we bedrijven om hun productiemethoden te verbeteren op het gebied van duurzaamheid en dierenwelzijn. Ook het agrarisch natuurbeheer door de collectieven blijft, onder strikte regie van de provincie, plaatsvinden.

Onze voorstellen:

• Er is geen ruimte voor nieuwe intensieve veehouderij in Zuid-Holland. Geen megastallen in ons landschap.
• De provincie houdt de regie bij het agrarisch natuurbeheer, uitgevoerd door de collectieven en blijft deze kritisch volgen.
• Er komt een fonds om agrarische ontwikkelingen die bijdragen aan het sluiten van de keten te ondersteunen.
• De provincie bevordert de biologische landbouw en veeteelt, waar mogelijk met middelen. Daarnaast dringt zij er bij het Rijk op aan deze sector te ontzien als het gaat om regels die deze sector onevenredig benadelen ten opzichte van de reguliere sector.
• De provincie werkt toe naar een jaarlijkse markt, liefst op het malieveld, waarop niet alleen veel streekproducten te zien en te koop zullen zijn, maar ook alle innovaties op het gebied van de verduurzaming van de agrarische sector.

Maatschappelijk Verantwoord Grondgebruik

Grondspeculatie door bijvoorbeeld vastgoed-cowboys maar ook andere vormen van roofkapitalisme in Zuid-Holland moet door de provincie op alle mogelijke fronten worden tegengegaan. Bij provinciale projecten neemt de provincie maatregelen om grondspeculatie te voorkomen. De provincie komt op voor het belang van Zuid-Holland en beschermt haar cultureel erfgoed en de aardkundige waarden die aanwezig zijn in het landschap, zoals molenbiotopen en andere landschappelijke kwaliteiten. Het is daarom belangrijk dat agrariërs, natuur- en erfgoedorganisaties en andere beheerders samenwerken bij het beheer van ons kostbare landschap.

Onze voorstellen:

• Natuur- en andere kwetsbare landschappen worden niet verstoord door andere ruimtelijke ontwikkelingen, zoals hoogbouw, wegen of bijvoorbeeld windturbines.
• Er komt een mogelijkheid om zonne-energieprojecten te ontwikkelen in de diepere veenweidegebieden die op termijn niet langer geschikt zullen zijn voor hun huidige agrarische functie.
• Aan het einde van de levensduur van windturbines op ongewenste locaties wordt altijd onderzocht of de locatie kan vervallen en elders nieuwe, mogelijk grotere windturbines geplaatst kunnen worden.
• De provincie blijft zich actief inzetten tegen speculatie met grond bij provinciale projecten.
• De samenwerking tussen erfgoed- en landschap-beherende organisaties moet verder worden verbeterd.
• De in en onder het landschap aanwezige aardkundige waarden zoals rivierduinen, kreekruggen en oeverwallen blijven we beschermen. We gaan door met het beleid om deze weer meer in het landschap zichtbaar te maken.

Leegstand

De leegstand van kantoren en bedrijventerreinen in Zuid-Holland is nog steeds veel te groot. Hoewel er sprake is van veelbelovende initiatieven, en er de afgelopen jaren meer leegstaande kantoren een andere functie hebben gekregen, is er nog steeds sprake van een falende markt. Nog steeds worden kantoren en bedrijventerreinen gebouwd met een open einde, waarbij het enige doel is dat de waarde van de grond wordt opgestuwd; een verborgen vastgoedbubbel dus. Er zijn ook nog steeds geen spelregels voor eigenaren van deze panden over wat te doen na het beëindigen van de activiteiten in deze panden. De enige regel die er nu is, betekent wachten op een nieuwe ondernemer met nieuwe plannen. In de meeste gevallen gebeurt dit niet en de vastgoedeigenaren stimuleren dit ook niet. Hierdoor komen gemeenten en provincie te staan voor een aanhoudende leegstand van deze gebouwen. De provincie zal zich daarom inzetten om de bestaande leegstand te verminderen, onder andere door de leegstaande gebouwen te transformeren naar andere functies.
Bij kantoren kan bijvoorbeeld gedacht worden aan woningen. Nieuwe leegstand voorkomen we door nieuwbouw van bijvoorbeeld kantoren en winkels zoveel mogelijk te beperken en vast te houden aan het huidige strikte kantorenbeleid. Nieuwe kantoren kunnen alleen als sprake is van een aangetoonde behoefte en uitsluitend op een beperkt aantal plekken in de buurt van OV-knooppunten. Op andere plekken zal, voordat nieuwbouw mogelijk is, eerst bestaande bouw moeten worden gesaneerd. Nog steeds worden de kosten van de leegstand op de samenleving afgewenteld. De SP wil dat dit stopt en dat eigenaren van deze panden bij gaan dragen in deze kosten.

Onze voorstellen:

• Nieuwe kantoren mogen alleen worden gebouwd als sprake is van een aantoonbare behoefte en dan uitsluitend op locaties in de buurt van OV-knooppunten.
• Nieuwe kantoren worden toekomstbestendig gebouwd.
• Op andere plaatsen is nieuwbouw alleen mogelijk als er een vergelijkbaar oppervlak wordt gesaneerd.
• De provincie blijft gemeenten die leegstand willen aanpakken ondersteunen.

Glastuinbouw

De glastuinbouwsector is een belangrijke economische sector voor onze provincie. Het is ook een zeer innovatieve sector waar werk wordt gemaakt van verduurzaming en energiebesparing. Om dit zo te houden en te stimuleren gaan we de komende jaren aan de slag met het verder verduurzamen van de sector door het aansluiten van kassen op de warmterotonde en natuurlijke bronnen als aardwarmte. Daarnaast bevorderen we het onderzoek naar de mogelijkheid van het plaatsen van zonnepanelen op kassen. Ook hier is het concept klimaatrechtvaardigheid leidend. Projecten die dit in de praktijk brengen worden door de provincie ondersteund. Nieuwe glastuinbouwlocatie zijn wat de SP betreft niet nodig; de huidige aanwezigen locaties en planlocaties bieden voldoende ruimte.
We blijven streven naar het opruimen van verouderde kassen en het tegengaan en saneren van oneigenlijk gebruikte kassen; denk hierbij aan het gebruik van een kas als caravanstalling en andere illegale bedrijvigheid. De provincie spreekt gemeenten aan op hun handhavingsplicht.

Onze voorstellen:

• De provincie streeft naar verduurzaming van de glastuinbouwsector. Dit doen we door aansluiting op de warmterotonde en het gebruik van duurzame natuurlijke energiebronnen als aardwarmte of zonne-energie.
• De provincie steunt het onderzoek naar zonnepanelen op kassen en subsidieert ondernemers die hiermee in de praktijk aan de slag gaan.
• Glastuinbouwbestemmingen in glastuingebieden worden strikt gehandhaafd; dus geen nieuwe bedrijvigheid, tenzij deze aan de sector gerelateerd is.
• Het oneigenlijk gebruik van kassen, zoals bijvoorbeeld caravanstalling, blijft in strijd met de bestemming en dient door de gemeente te worden gehandhaafd.
• Kassen gebouwd in gebieden buiten de daarvoor gewenste gebieden worden waar mogelijk gesaneerd, waarna het gebied een andere bestemming dient te krijgen.

Betaalbare woningen

De door het Rijk georganiseerde druk op de woningmarkt – de verhuurderheffing, ATAD (een belasting die eigenlijk bedoeld is voor multinationals) en de gedwongen verkoop van sociale woningen – heeft er, zoals voorspeld, voor gezorgd dat er nu een enorme vraag is naar nieuwe,
betaalbare woningen. Inmiddels lopen overal de wachttijden voor een betaalbare woning op, waarbij een wachttijd van meer dan acht jaar al geen uitzondering meer is, ook buiten de grote steden.
Deze grootschalige woningnood, veroorzaakt door het zien van wonen als een markt en niet een recht, verdient onze aandacht. De komende jaren zal de provincie daarom zwaar inzetten op het met gemeenten maken van afspraken over het aandeel betaalbare huur- en koopwoningen voor elke portemonnee. Wat de SP betreft worden de afspraken in de regionale woonvisies vooral gebaseerd op de behoefte aan betaalbare woningen en niet op de winst-belangen van de projectontwikkelaar of gemeente. Bij regionale afspraken die gaan over welke gemeente welk type woning zal gaan bouwen, dient bij de realisatie van deze afspraken de bouw van betaalbare woningen als eerste te worden gerealiseerd. De provincie gaat daarom de komende jaren streng controleren of de afspraken nagekomen worden bij de opstelling van bestemmingsplannen door de gemeenten.
Indien gemeenten deze afspraken niet nakomen, spreekt de provincie deze gemeenten daar op aan en, als er geen verbetering optreedt, grijpt zij in met al haar daartoe beschikbare instrumenten.
Hierbij kan zelfs gedacht worden aan een bouwstop die pas opgeheven wordt als de gemeente in kwestie overgaat op het bouwen van genoeg betaalbare woningen.

Waar grote gemeenten steeds vaker redeneren dat zij te veel sociale woningen hebben en de regio te weinig, zou juist de vraag centraal moeten staan waar huurders behoefte aan hebben. Leidend moet zijn waar de huurder wil wonen en niet welke stad of gemeente hen op wil nemen. Inwoners met een kleinere beurs horen niet de stad of gemeente uitgejaagd te worden ten behoeve van de elite en expats.

Onze voorstellen:

• De provincie doet in samenwerking met de Woonbond jaarlijks onderzoek naar de woningbehoefte in Zuid-Holland.
• De provincie maakt via de regionale woonvisies strenge afspraken met de gemeenten om de woningnood aan te pakken.
• Bij de realisatie van regionale woningbouw afspraken worden betaalbare woningen als eerst gerealiseerd.
• De provincie streeft er naar de voorraad sociale woningen in Zuid-Holland te laten toenemen met tenminste 5 procent.
• Er komt een provinciaal fonds dat het bouwen van betaalbare huur- en koopwoningen gaat stimuleren.
• De provincie gaat gemeenten die een eigen woningbouwcorporatie (met als doel het bouwen van sociale woningen) willen oprichten, actief en financieel steunen.
• Betaalbare huur- en koopwoningen gaan voor belangen van projectontwikkelaars en gemeenten.
• De provincie heeft de verantwoordelijkheid voor voldoende locaties voor woonwagenbewoners. Van een uitsterfbeleid kan geen sprake zijn in Zuid-Holland.
• De provincie controleert streng of afspraken met gemeenten nagekomen worden. Bij het niet nakomen van de afspraken zet de provincie al haar beschikbare instrumenten in om er voor te zorgen dat de afspraken alsnog worden nagekomen.
• In haar overleggen met gemeenten en corporaties over woningbouw moet
• klimaatrechtvaardigheid een belangrijk onderdeel zijn. Alle huizen zouden duurzaam gebouwd moeten worden. Dit mag niet ten koste van de betaalbaarheid gaan.

Water

Door de verandering van het klimaat zal Nederland in de toekomst steeds vaker te maken krijgen met langdurige droogte afgewisseld met periode van heftige regenval. Hierdoor ontstaat een lastig waterprobleem dat een klimaatrechtvaardige oplossing verdient. In perioden van droogte is er water te kort en bij heftige regenval zorgt de wateroverlast dat de riolering en afwatering dergelijke hoeveelheden water niet aan kunnen. Dit vraagt om een daadkrachtige overheid, die er voor zorgt dat Zuid-Holland ook in de toekomst een waterbestendige provincie blijft. Dit vraagt niet alleen om een robuust rioleringssysteem dat opgewassen is tegen grote hoeveelheden water, maar ook om een robuuste zoetwater-opvang en -opslag die in tijden van droogte kan worden aangewend. Bij de vervanging van of onderhoud aan afwateringssystemen zorgt de provincie er voor dat deze worden aangepast op het verwerken van extreme hoeveelheden water. Hierbij is het leefbaar houden van de directe leefomgeving van mens en dier leidend. Daarnaast start de provincie een onderzoek naar de wijze waarop grote hoeveelheden water, meer dan nu, kunnen worden opgeslagen voor gebruik in droge perioden. Daarnaast blijft de provincie zich optimaal inzetten om de doelen gesteld in de Kaderrichtlijn Water, die veel kansen geeft om waterkwaliteit, ecologie en natuur- en recreatiewaarde te verbeteren, tijdig te halen. We beschermen het kwetsbare binnenwater in Zuid-Holland door de motorvaart in deze gebieden te beperken en hierop streng te handhaven. Nu het in werking treden van het Kierbesluit een feit is, houden we de zoetwatervoorziening van Goeree, Voorne-Putten en Westland goed in de gaten en nemen we maatregelen indien deze in gevaar komt.

Onze voorstellen:

• Bij onderhoud of verbetering van de veiligheid van dijken wordt altijd rekening gehouden met de aanwezige ecologie.
• Het recreatief medegebruik van dijklichamen wordt bevorderd.
• De provincie werkt mee aan een robuuste waterafvoer bij hevige regenval en stimuleert het verlagen van de verhardingsgraad of bebouwingsdichtheid.
• Er komt een zonering voor motorvaart om de waterkwaliteit te verbeteren.
• Bij verziltingsprojecten in de Deltagebieden bewaken we de zoetwatervoorziening voor de omliggende gemeenten.
• De provincie onderzoekt de mogelijkheden in Zuid-Holland voor een vergroting van de capaciteit van de wateropvang ten behoeve van gebruik bij periode van droogte.
• Bescherming van de natuurwaarde gaat boven recreatie.
• De provincie zet zich in om, in samenwerking met gemeenten, de waterkwaliteit te verbeteren.