Zuid-Holland

Zuid-Holland is een zeer herkenbare en mooie provincie. Samen met Noord-Holland vormt zij de bakermat van onze democratie zoals wij hem nu kennen. Niet alleen dat, maar de vele verschillende landschappen, de ruim 200 molens, de vele landgoederen en buitenplaatsen en de historische steden zijn al eeuwen beeldbepalend. Hierdoor heeft Zuid-Holland een eigen karakter, is het een aantrekkelijk woongebied en heeft het veel te bieden voor toeristen en dagjesmensen.

De provincie moet daarom doorgaan met het bijdragen aan het onderhoud van ons gemeenschappelijk erfgoed. Ook het archeologisch erfgoed onder de grond moet voldoende bescherming krijgen. Een samenleving zonder cultuurhistorisch besef is een samenleving zonder identiteit.

Erfgoedlijnen

In het huidige provinciebeleid zijn zeven erfgoedlijnen opgezet rondom de thema’s trekvaarten, de Romeinse Limes, de Waterdriehoek rond de Biesbosch en Kinderdijk, de Atlantikwall, de Oude Hollandse Waterlinie, de Landgoederen en de bedrijvigheid van Goeree-Overflakkee. Het doel van deze erfgoedlijnen is om monumenten met een bepaalde samenhang aan elkaar te koppelen en ze op deze manier aantrekkelijker te maken voor de bezoeker. Ook wordt op deze manier het verhaal achter de verschillende monumenten duidelijker. In de erfgoedlijnen werkt de provincie samen met gemeenten, organisaties en bedrijven met als doel meer geld beschikbaar te maken voor de monumenten. Door deze aanpak is de bijdrage van andere partijen dan de provincie ruim verdrievoudigd.
Met deze erfgoedlijnen gaan we de komende vier jaar door.

Onze voorstellen:

Naast de erfgoedlijnen stellen we de komende vier jaar opnieuw extra geld beschikbaar voor het opknappen van monumenten buiten de erfgoedlijnen. De monumenten moeten voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk zijn.

De provincie zal om de erfgoedlijnen onder de aandacht te brengen een actieve rol vervullen op de landelijke open monumentendag.

Als zich een kansrijke nieuwe erfgoedlijn voordoet dan zal de provincie die opzetten. Een goede geografische spreiding over de provincie speelt daarbij een belangrijke rol.

Indien mogelijk ondersteunen we reeds ingezette uitbreidingen van musea en andere instanties die zich inzetten voor het zichtbaar maken van ons cultuurhistorisch erfgoed zoals bijvoorbeeld het Erfgoedhuis van Zuid-Holland.

Molens

Bij nieuwe bouwplannen moet de provincie onderzoeken of er geen beeldbepalend erfgoed wordt vernietigd. Hetzelfde geldt voor molens. Molens hebben wind nodig om te kunnen draaien.
Hiervoor is de zogenaamde molenbiotoop bedacht, waarbinnen geen nieuwe hoge gebouwen of vegetatie mogen komen. De SP wil dat deze regels worden gehandhaafd. Het college wilde eerder de regels van de molenbiotopen in de bebouwde kom versoepelen, maar de SP heeft dit met steun van de molenaars en andere partijen weten tegen te houden. Op aandringen van de SP heeft de provincie de gemeenten en de eigen organisatie weer geïnformeerd over de mogelijkheden om de molenbiotopen te verbeteren. Het is van belang dat de provincie dit onder de aandacht blijft brengen, want veel molens ontvangen te weinig wind en dat is onder andere slecht voor het onderhoud van de molen, terwijl zij bij tijd en wijlen ook hun bijdrage leveren aan het drooghouden van het karakteristieke landschap. Daarom is er op ons initiatief ook een speciale subsidieregeling ingesteld voor groot onderhoud aan molens.

Onze voorstellen:

• De provincie promoot actief de nieuw ingestelde subsidieregeling voor groot onderhoud aan molens. Indien nodig breiden we deze regeling uit.
• De provincie houdt het beleid ten aanzien van de molenbiotopen in stand, met speciale aandacht voor de molens binnen de bebouwde kom. Aantasting van de molenbiotoop is alleen mogelijk bij aantoonbaar zwaarwegende maatschappelijke belangen. Voor de aantasting zal in die gevallen compensatie moeten komen voor beheer en onderhoud van de molen.
• De provincie blijft zeer terughoudend omgaan met het verplaatsen van molens om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Bij het opstellen van ruimtelijke plannen moet vanaf het begin met de positie van molens in het landschap rekening worden gehouden.
• De provincie blijft gemeenten periodiek benaderen met advies over verbetering van de molenbiotopen. Bij ingrepen die in opdracht van de provincie plaatsvinden mogen geen (potentiële) verslechteringen van de biotopen plaatsvinden.
• We erkennen het belang van het gebruik van molens bij extreem weer om bepaalde polders in onze provincie droog te houden en maken in samenwerking met het waterschap hier afspraken over.

Archeologie

De geschiedenis van Zuid-Holland gaat vele millennia terug en dankzij een groot deel van de bodem blijven archeologische resten goed bewaard. Onze bodem bevat dan ook vele archeologische restanten die veel informatie kunnen geven over onze historie. Deze vorm van erfgoed is zeer kwetsbaar en moet dan ook optimaal beschermd worden en zo lang mogelijk in de bodem blijven.
Dit geldt ook voor het maritiem erfgoed op de bodem van meren en rivieren. Als het dan toch moet worden opgegraven om bijvoorbeeld de aanleg van een weg of woonwijk mogelijk te maken, dan moet de provincie ervoor zorgen dat de vondsten niet alleen maar in het depot belanden, maar dat het opgegraven materiaal zo goed mogelijk beschikbaar komt voor onderzoek en het publiek.

Ook het zichtbaar maken van archeologisch erfgoed in de omgeving zal door de provincie worden bevorderd; goede voorbeelden zullen met gemeenten worden gedeeld. Om ervoor te zorgen dat de kennis die we met archeologische opgravingen opdoen niet versnipperd raakt en beter antwoord geeft op vragen van wetenschappers, gebruikt de provincie de provinciale Archeologische Onderzoeksagenda. Deze is op initiatief van de SP herzien. De SP wil deze onderzoeksagenda vanaf nu permanent actualiseren.

Uit onderzoek van de Rijksdienst van Cultureel Erfgoed blijkt dat veel kennis uit booronderzoek en proefsleuvenonderzoek niet gebruikt wordt om de brede kennis over onze landschappen in het verleden te vergroten en dat er vaak weinig vervolgonderzoek volgt op vondsten uit de Middeleeuwen. De provincie treed hierom actief in overleg met overige betrokkenen om de kennis op dit punt te vergroten.

Hoewel het niet de voorkeur geniet zijn er toch diverse amateurs actief met het opsporen en opgraven van erfgoed, bijvoorbeeld met een metaaldetector. De provincie gaat het gesprek met hen aan, zodat amateurarcheologen en detectoramateurs hun vondsten melden in het registratiesysteem. Hierdoor zorgen we ervoor dat de kennis over deze opgravingen nietverloren gaat. In de afgelopen vier jaar heeft de SP het initiatief genomen om het provinciale archeologiebeleid te evalueren. Daaruit kwam een aantal verbeterpunten naar voren die we de komende jaren gaan uitvoeren. Een aantal zaken wordt op dit moment al aangepakt zoals het brandveiliger maken van het archeologisch depot. Nu is het tijd om te kijken hoe we het provinciale archeologiebeleid verder kunnen moderniseren en ons erfgoed nog toegankelijker kunnen maken voor onze inwoners en toeristen.

Verder wordt gekeken wat voor kansen er liggen voor samenwerking met bedrijven en instanties die digitale apps en routes gerelateerd aan het archeologisch erfgoed hebben ontwikkeld. Projecten van studenten op dit gebied worden indien mogelijk financieel en praktisch ondersteunt.

De provincie bewaakt de positie van het archeologisch erfgoed als deze door invoering van de Omgevingswet in de problemen komt en treed hierover in overleg met het Rijk.

Onze voorstellen:

• De provincie blijft geld beschikbaar stellen voor archeologische opgravingen die extra hoge kosten met zich meebrengen.
• De provincie blijft de ontwikkelingen met betrekking tot ons onderwatererfgoed scherp in de gaten houden en neemt maatregelen als dit erfgoed wordt bedreigd.
• Projecten van studenten op dit gebied worden indien mogelijk financieel en praktisch ondersteunt in samenwerking met de Rijksoverheid, gemeenten en andere belanghebbende instanties door middel van een fonds.
• De registratie van het archeologisch erfgoed in het depot zal geoptimaliseerd worden zodat deze beter bruikbaar is voor onderzoek en toegankelijk voor publiek.
• Veel archeologische vondsten zijn nog in gebruik bij universiteiten. Ook deze vondsten worden snel in kaart gebracht zodat bekend is waar ons erfgoed zich bevindt en zodat andere onderzoekers er gebruik van kunnen maken.
• De provincie bevordert dat amateurarcheologen en detectoramateurs hun vondsten melden in het registratiesysteem.
• De provincie blijft zich inzetten voor de nominatie van de Romeinse Limes op de Unesco werelderfgoedlijst, om dit te bereiken, worden de Limes beter zichtbaar gemaakt. Ook het Archeon, een museumpark dat aspiraties heeft om een Unesco World Heritage Hub te worden, wordt hierin verder ondersteund.

Basisvoorziening voor ondersteuning van gemeenten

Gemeenten zijn in principe de verantwoordelijke bestuurslaag voor de deelname van inwoners aan culturele activiteiten. Op dit moment werken de Popunie, het Jeugdtheaterhuis, het Kunstgebouw en de Stichting educatieve orkestprojecten op dit gebied samen in de zogeheten basisvoorziening cultuurparticipatie. Aangezien gemeenten vaak in meerdere regio’s samenwerken en het voor veel gemeenten niet mogelijk is om hier zelfstandig beleid op te voeren, houden we de komende jaren een basisvoorziening in stand en breiden we het budget verder uit zodat gemeenten beter in staat zijn om meer jongeren te bereiken. Ook de regionale informatiefunctie die de deelnemers aan deze basisvoorziening vervullen is iets dat individuele gemeenten overstijgt en ook dit dient vanuit de basisvoorziening te worden ondersteund.

Ons voorstel:

De basisvoorziening behoudt haar financiering om meer jongeren met kunst en cultuur in aanraking te laten komen en wordt indien nodig uitgebreid.