Ontknoping Ceteco-affaire,
Ontknoping Ceteco-affaire,
Ontknoping Ceteco-affaire, SP-tekst Prov.Statenvergadering, 6-10-1999
PS 6-10-99 Rapport van Dijk Treasury
NB Gesproken tekst kan afwijken.
Er is een spreektijdregeling. Varierend van SP: 25 min. Tot VVD: 40 min., bij een vergadering van 7 uur.
Mw de voorzitter,
Je hebt al je geld op de bank en je hebt kontant geld nodig. Dan is het soms voordeliger om geld te lenen dan geld van je spaarrekening af te halen.
Zo begon in 1988 het in- en uitlenen van geld door de PZH.
In 1988 machtigden Provinciale Staten Gedeputeerde Staten geld in en uit te lenen. ivm stand van geldmarkt en de liquiditeitspositie van de provincie. Dit besluit was volkomen legitiem, want volgens de wet Financien Lagere Overheden en bezegeld met de handtekening van minister Cees van Dijk. Geen doorboorde buidel toen. Maar ook niet erg transparant.
Daar werden ook vragen over gesteld in de voorafgaande SC. Bijv: Komt er een achteraf rapportage, zodat PS kunnen controleren en het antwoord was ja.
Deze vraag werd gesteld door nota bene statenlid Brouwer, de latere stiekeme bankier. Alleen hij stelde de vragen namens een verhinderd ander statenlid.
Dat was Erik Meyer, toen PSP, later fractievz. Van GL en nu Euro-parlementarier voor de Socialistische Partij.
Kortom, een rots in de branding van verwaterende partijen…..
Verder stelde er niemand een vraag, behalve mw Verstegen van D66. Zij vroeg wat het op leverde……
Het is jammer, dat dit stuk ontbreekt in het rapport van de cie. Van Dijk. U treft het inmiddels aan op uw tafel.
Vragen aan college over het rapport van Dijk
Graag ontvangen wij nog een namenlijst en verslagen van de interviews. Ook
de memos die rond de leningenportefeuille door de CdK, de GvF, de griffier, e.a. zijn gemaakt.
Vr. Kunnen de Statenleden deze week deze gegevens krijgen?
Vertrouwelijk zijn nog Gouda, de schorsing van de treasurer, de leningenlijst en eventuele belangenverstrengeling.
Vr: Kan het college toezeggen, dat dit later wel behandeld kan worden?
Veel waardering heeft de SP-fractie voor het halen van de datum van 1 oktober. De cie van Dijk weet, dat de SP-fractie in juli nog geprobeerd heeft om een onderzoekscie. uit de Staten zelf te vormen, opdat de Statenleden zichzelf tot echte controlerende volksvertegenwoordigers hadden kunnen verheffen. Je gaat toch niet Paul de Leeuw de kans geven zoals vrijdag in zijn Jeltsin imitatie om te kunnen zeggen: de domsten zijn de doema.
Nu zeg ik, gelukkig heeft de SP hier geen meerderheid, want 1 okt. hadden deze breedsprakige staten zeker niet gehaald.
V, een duidelijk rapport, streng maar rechtvaardig. Hiervoor dank aan de cie van Dijk.
Conclusies rapport:
Hoofdverantwoordelijke zijn het college van GS uit 95-99.
Ten eerste de oud-G Brouwer. Via TV of video(Brouwer buitenland sinds Ceteco) roep ik u op om aan de pers en daarmee de Zuid-Hollanders het gebeurde uit te leggen. Ook de oud-G Jansen en v/d Goot raad ik dit aan.
De SP-fractie wil de volgende vragen aan de G Heykoop, (Wolf), het statenlid Nolten en de CdK stellen.
In het rapport: staat, dat u PS buiten spel zette.
Uw handelwijze was onwettig
Vr1: Wat waren uw beweegredenen om onwettig te handelen?
Wat zijn democratisch door Provinciale Staten genomen besluiten u waard? Raadpleegt u ze altijd, voordat u met een nw voorstel komt?
Het besluit was democratisch ontoelaatbaar.
Vr2: Wat heeft u bewogen om het besluit om te bankieren geheim te maken?
Dacht u, wat niet weet, dat niet deert?
Of
Dacht u, dat het besluit het daglicht beter niet kon verdragen?
Wat betekenen voor u de woorden de overheid moet open en controleerbaar zijn, begrippen waarvan u nieuwe promotieplan bol staat?
Het bankiersbesluit miste onderbouwing
Vr3: Gaat u vaker zo lichtzinnig met gemeenschapsgeld om?
Kunt u garanderen dat uw andere GS-besluiten wel onderbouwd zijn?
Maakte het geloof in reinventing government (marktwerking, decentralisatie) u zo blind, dat u geen second of third opinion meer nodig achtte?
Vr4: Wiens schuld is het, dat de aanwending van het treasury-geld. voor collegekamers en de opening van het provincie-huis niet door PS besloten is en niet afgewogen kon worden tegen bijv. meer kinderopvang voor het personeel of geld voor de wachtlijsten in de zorg.
Vragen aan het huidige college
Het huidige nwe college heeft het bankieren geërfd
Vragen aan het college:
1. Heef het oude college u ingelicht?
2. Zo nee, hoe heeft de oud-G, de Jong, zich er zelf actief van verzekerd, dat hij bij zijn aantreden voldoende kennis had van de leningenportefeuille?
Vragen aan mw. Leemhuis:
Mevrouw de voorzitter,
Een bijzondere positie neemt de CdK in.
Als enig lid van het college stemde zij tegen het bankiersbesluit. Dat is in haar te waarderen.
Het rapport noemt dit dapper. Ik zou het willen kwalificeren als getuigen van inzicht. (U begrijpt dat de SP tegenstemmen niet als zon bijzondere daad beschouwt.)
Vr aan de CdK:
Vr: Als u wist, dat het besluit niet legitiem was, heeft u dan ook tegen het college gezegd: "Herenmogen wij dit wel doen?"
Waarom heeft u Provinciale Staten en Binnenlandse Zaken niet ingelicht?
Wie was uw adviseur, die u aanraadde, dit na te laten?
Op grond waarvan dacht u dat hij deskundig en onafhankelijk zou zijn?
Vindt u de goede verstandhouding met de leden van Gedeputeerde Staten belangrijker dan die met Provinciale Staten?
Tenslotte heb ik enkele vragen over uw handelwijze na het bekendworden van Ceteco
De CdK werd op 15 juli onaangenaam verrast door de onthulling in de pers, dat haar eigen handtekening onder het Ceteco-document stond, terwijl zij eerder had gezegd van niets te weten.
Omdat de CdK onder alle uitgaande stukken haar handtekening zet, heb ik haar in juli gevraagd, of het moeilijk is voor een CdK om gezien de stapel papier kennis te nemen van alles wat zij tekent. Ook vroeg ik of de CdK zich verantwoordelijk acht voor de inhoud of dat er een soort onschendbaarheid is als bij de koningin die ook alles moet tekenen.
Dit waren kennelijk domme vragen, want de CdK vroeg mij waarom ik dat wilde weten en of dit een kruisverhoor was?
Niettemin leek het de SP-fractie een goede zaak om al in juli een voorstel te doen voor een beter handtekeningenprotocol. Toen geen antwoord van het college.
Vr. Wat is nú de reactie van het college?
Vr: Aan de CdK herhaal ik mijn niet beantwoorde vragen van mijn interpellatie van 22/9.
Graag zouden wij van u een reactie willen hebben op het artikel in het AD van 18-9-1999 "Leemhuis las stukken wel". Daarin staat dat u gedetailleerde schriftelijke vragen zou hebben gesteld over de leningen waarvoor u tekende.
1. Was dit bericht in het AD juist?
2. Zo nee, wat was er niet juist?
3. Zo ja, hoe is dit te rijmen met uw verklaring op 15-7-1999? Daarin zei u, dat u niet gedetailleerd op de hoogte was en kon zijn van de leningen waarvoor u tekende.
Wij zullen bij de aanbevelingen een voorstel voor een veiliger handtekeningen protocol indienen.
Mevrouw de V,
gezien de oproep van het college aan de Statenleden na het Cetecodebacle om gezamenlijk de schouders eronder te zetten, omdat wij, ik citeer een gezamenlijk probleem hadden, had ik gerekend op volledige open kaart van de kant van het college.
Dat wou ik graag even dualistisch in de notulen hebben.
Vragen aan de Griffier der Staten, hr. Korff
De huidige griffier, hr. Korff, was niet bij het geheime bankiersbesluit van 1995. Hij is aangetreden op 1-1-97.
Zijn nominering door Gedeputeerde Staten was omstreden. Eerst staakten de stemmen van de Provinciale Staten, daarna was er een meerderheid van 1 stem.
Hoofd bezwaren betroffen: het verhoogde VVD-gehalte van het college en de zakelijke bestuurscultuur die hij moest introduceren.
Griffier der Staten is een zeer hooggekwalificeerde functie met een dito salaris.
Hij was aangetrokken om stevig leiding te geven. Dat lijkt hem niet gelukt te zijn.
Vr:
Heeft u bij uw inwerkingsperiode de mandaten en submandaten bestudeerd?
Wat was uw oordeel over het treasurymandaat?
Achtte u het rijp voor verbetering?
Op welke wijze heeft u de uitvoering van de mandaten regelmatig gecontroleerd?
Vr: Op 12 mei jl. lichtte BIZA u in over het vermoeden van bankieren. Waarom heeft u toen Ceteco op 8 juli bekend werd tegen PS gezegd, dat u niet wist, dat de PZH bankierede?
Ik herhaal mijn niet beantwoorde interpellatievragen van 22/9.
"Eind april 1999 vernam het ministerie op ambtelijk niveau een serieus bericht dat de PZH aan particuliere bedrijven gelden zou uitlenen. (Daarop is op 12 mei 1999 vanuit het ministerie bij de griffier van de provincie om opheldering gevraagd. ….. ) Op 12 mei werd door de griffier toegezegd de juistheid van deze informatie intern na te gaan en daarover het ministerie te berichten. Alvorens daarover aan het ministerie werd gerapporteerd, kwam een en ander in de publiciteit, waarmee de Ceteco-affaire aan het licht kwam…"
1. Is deze passage uit de brief van de minister van BZK volgens u juist?
Zo nee, waarom niet?
2. Wist de toenmalige gedeputeerde de Jong bij de vergadering van PFBZ van 9-7-1999 van het verzoek van de minister van Binnenlandse Zaken aan de griffier?
Zo ja, waarom heeft hij dat dan niet gemeld in de cie financien?
Zo nee, waarom heeft de griffier het niet aan hr. De Jong verteld?
V,
Ik kom op het hoofd CAF en de treasurer
Aan Provinciale Staten is aanvankelijk verzekerd, dat aan beide functionarissen was aangeboden om verlof op te nemen op kosten van de provincie en zich van rechtsbijstand te voorzien. Verder dat alle bestanden en documenten ivm het onderzoek van ArthurAnderson beveiligd waren.
Dat leek ons ook logisch. en wij gingen er daarbij vanuit dat niemand behalve de commissie van Dijk en AA toegang had tot relevante gegevens.
Op september werd de treasurer geschorst.
Wij vroegen toen aan het college of niet het rapport van Dijk moest worden afgewacht en of het geen willekeur was.
Vorige week bleek ons, dat beide ambtenaren geen gebruik hadden gemaakt van uw aanbod
Vr: Had u dit niet eerder aan de fractievoorzitters moeten melden?
Kunt u garanderen, dat er met de beveiliging van de bestanden en documenten niets mis is gegaan?
Over de aangifte ivm vermoedelijke strafrechterlijk aspecten kunnen wij hier geen oordeel hebben.
Het rapport verwijt de treasurer onverantwoordelijk en onrechtmatig handelen.
V, natuurlijk heeft een ambtenaar een eigen verantwoordelijkheid: bijv. je bewegen binnen je mandaat, de functieomschrijving en de regels.
Wat de treasurer ook bewust of onbewust fout mag hebben gedaan, de grootste fout is, dat er door zijn superieuren een koninkrijk is gecreëerd waarin de treasurer niet alleen als vorst werd behandeld (hogere salarisschaal, schouderklopjes) maar waarin hij vooral als een absoluut heerser opereerde. Niemand toetste zijn handelen.
Bovendien werd er in dat koninkrijk ook door Biza niet zo benauwd gekeken bij een leugentje om bestwil. Om te voldoen aan de EMU-norm werden de schulden van lagere overheden (de inleningen) aan het eind van het jaar afgebouwd en daarna weer opgevoerd.
Vr. aan het college
Is dat fraude?
Wie is daarvoor verantwoordelijk. De ambtenaar die het doet, of het ministerie van Binnenlandse Zaken die het wenst?
Moet een ambtenaar dit aan kaak stellen? Of wacht hem dan een berisping zoals de dappere Brusselse ambtenaar, van Buitenen, die zijn geweten volgde?
Vragen aan Provinciale Staten over rol Provinciale Staten
5 jaar geleden zag ik voor het eerst een jaarrekening.
Wat waren in vredesnaam vlottende activa, passiva, extra comptabele vastleggingen?
Nog erger waren de 350 bladzijdes cijfertjes.
Legitiem? Gemanipuleerd? Verdoezeld? Verduisterd?
Daarvoor heb je een accountant, zei een collega Economie II geruststellend, je leest het accountantsrapport en de risicoparagraaf.
V, als doctorandussen het al niet doorzien, en de accountants Ernst en Young zelfs mét Moret niet, laat staan het ministerie van Binnenlandse Zaken, wat moeten dan niet-gespecialiseerde volksvertegenwoordigers?
Cie v Dijk schrijft, dat er geen breed gedragen verzet was tegen reinventing government. Dat zal ik ook niet ontkennen, dat is nl. per definitie altijd zo: breedgedragen wordt de coalitie, niet de oppositie.
De vraag is dus, heeft de oppositie gefaald?
Ik kan u verzekeren, dat de oppositie een bijzonder hoog productiviteitsniveau aan kritische vragen haalde, daar is hr. Van der Burgh voorlopig nog niets bij.
Hadden wij aan de hoogte van de in- en uitgaande leningen kunnen zien, dat er iets mis was?
(Misschien wel een paar Staten leden op de hoogte vanwege goede ingangen bij GS.)
Op de balans van de rekening 1998 staat ca. 550 mio gewaarborgde leningen. Ja er staat echt gewaarborgde (p 16). Na Ceteco werd pas de 1,7 mld ontdekt.
Is 550 mio opvallend veel? Ik zou het niet weten. In het functieprofiel van de treasurer staat Is per keer (in beginsel per dag) voor f200 mio aan geldtransactes (gelden kortlopend lenen en/of uitzetten) aan te gaan (v Dijk p. 28)
(In 1988 is besloten om gelden kortlopend aan te trekken en uit te zetten welke transacties telkens per saldo niet meer mogen bedragen dan 200 mio)
V, al hád ik in de rekeningcie gezeten, dan nog zou ik geen argwaan gehad hebben.
Moeten wij hier onze tijd verdoen door Sherlock Holmes, of in mijn geval miss Marple te spelen, alleen omdat GS ons bedondert?
Wij zijn toch geen detectivebureaus?
V, De 3 SP-statenleden hadden ervoor gekozen om per persoon 3 commissies te doen en de rekeningcommisssie over te slaan.
Wij hadden al onze handen vol aan de milieuproblemen in de derde Merwedehaven, het tekort aan ambulancestandplaatsen en verdwijnen van buslijnen.
Geachte statenleden,
Het is even een zijsprongetje. Maar weet u, dat u niet mag beslissen over het budget en de dienstregeling van het streekvervoer, zon 90 mio gulden? Dat doen GS zelf, met een bezuiniging van elk jaar 3%, zonder democratische controle van u. Wat zullen de burgers hier van vinden?
De domsten moge dan de doema zijn, maar laten de Staten alstjeblieft van nu af aan de stoutmoedigsten worden!
V, terugkomend op de rekeningcie.
Als het college belooft, dat het voortaan geen info meer achterhoudt en garant staat voor een deugdelijke beschrijving van financiële risicos, dan beloof ik, dat ik me alsnog zal opgeven als nw lid van de rekening cie.
Vr: Kan het college dat toezeggen?
Dat zou fideel zijn, dan houden we allemaal tijd over om echt iets voor de burgers te doen.
V,
"Het is beter, wijsheid te krijgen dan een buidel puur goud, beter uitnemend inzicht te hebben dan zilver."
Spreuken 16, vers 16.
Dank u wel.
