Zuid-Holland

Bij de voortgang van de proef met gratis openbaar vervoer zijn de Staten door Gedeputeerde Staten buiten spel gezet. Na besluit van GS om de proef te beeindigen, kreeg de commissie Mobiliteit, kennis en Economie als mosterd na de maaltijd de mogelijkheid om de proef te bespreken. Groen Linkser Alex Ouwehand noemde die gang van zaken onbeschoft en de SP sloot zich daarbij aan.
Op deze manier was een goede inhoudelijke bespreking bij voorbaat al uitgesloten, terwijl er vele kanttekeningen te plaatsen zijn bij de conclusies van Gedeputeerde Staten die ten grondsslag lagen aan het besluit om de proef te stoppen.

Lees hieronder de bijdrage van SP Statenlid Bart Vermeulen:

Voorzitter, we evalueren vandaag de proef met het gratis Openbaar Vervoer, maar dat zouden we net zo goed niet kunnen doen, want Gedeputeerde Staten hebben hun conclusies al getrokken en het gratis Openbaar Vervoer per 1 januari beëindigd

De SP vind dat zondermeer een zeer trieste gang van zaken en daarnaast ook onbegrijpelijk.
En het feit dat er sinds september niet meer over gesproken is in de commissie, maakt het alleen nog maar erger.

De proef met het gratis OV was iets wat de SP van harte kon toejuichen. En we volgden de proef dan ook met veel belangstelling.
Aan het begin gingen er een aantal zaken niet goed. De proef werd zeer kort voor aanvang pas door de Staten goedgekeurd en ook de informatievoorziening liet zeer te wensen over.
Verder was er geen echte nulmeting waardoor de uitkomsten bij voorbaat al vertroebelt zouden zijn.

Wat zijn nu volgens de notitie de conclusies die we moeten trekken?

1 Gratis OV leidt niet tot een aantoonbare afname van de congestie. Zeer waarschijnlijk is dat ook zo, maar TNO schreef in september dat dat niet als succesindicator gebruikt kan worden omdat er zeer veel andere zaken een rol spelen en bijvoorbeeld door de groei van de reguliere mobiliteit een vermindering van het aantal auto’s door de proef opgevangen kan worden om maar iets te noemen.

De 2e conclusie is dat Gratis OV tot een forse gewenste gedragsbeïnvloeding leidt. Wat de SP betreft is dat juist en zeker toe te juichen en dat zal verder uitgebouwd moeten worden.

Conclusie 3 vinden we echter te snel geconcludeerd. De Notitie rept dat de maatschappelijke meerwaarde negatief is.
Als ik toch nog even naar de MKBA uit juni kijk dan zie ik dat;

Het wel degelijk maatschappelijk gezien een meerwaarde heeft.
Er vanuit gaande dat de eenmalige begeleidings en marketingkosten van 294.000 Euro vervallen.
De vermindering van de congestie nu niet gehaald wordt en dus de effecten van emissies, geluid en veiligheid ook niet er toch nog een maatschappelijk economische meerwaarde van 97.000 Euro gehaald kan worden.
En de kans dat de congestie verder afneemt is nog steeds aanwezig.

De Sp concludeert dan ook dat de gedeputeerde zeer voorbarig is geweest en de weg van de minste weerstand heeft gekozen en daarbij voorbij gaat aan de vele positieve effecten.
Namelijk veel meer reizigers in het OV
Betere promotie van het OV
En een beter gebruik van het Transferium
Daarnaast leidt gratis openbaar vervoer tot een vermindering van het sociaal isolement van mensen met een kleine beurs.

Daar op voortborduren is echter niet aan de orde in punt 6, hoe verder na de proef.
Ingezet wordt op tariefdifferentiatie, iets anders dan gratis OV en verder pas in de toekomst aan de orde. Daarnaast zal het staken van de proef met gratis Ov de behaalde positieve effecten grotendeels weer teniet doen.
TNO wist in mei al te melden dat minimaal 43% van de huidige gebruikers weer in de auto zal stappen. Wat GS daar nog verder aan willen onderzoeken volgens de notitie weet ik niet en wellicht kan de gedeputeerde daar wat meer helderheid over geven.

Voorzitter, ten slotte stellen we als SP dus vast dat er schijnbaar geen vermindering van de files is, maar dat we niet duidelijk weten wat het gratis OV daar voor een rol in speelt.
We stellen vast dat er meer mensen in het OV zitten, het OV op deze manier goed wordt gepromoot en dat het Transferium veel beter wordt gebruikt, terwijl de omzetcijfers van het MC donaldsconcern dalen.
En verder zijn er nog veel vraagtekens te plaatsen bij de maatschappelijke meerwaarde, zeker omdat een langere proef met gratis ov op een gegeven moment wel tot een vermindering van de congestie kan leiden en de berekening die ik net al noemde.

Kortom, het is nog te vroeg om conclusies te trekken en aangezien we hier de proef evalueren zouden we ook nog kunnen bijsturen.
Waar zijn trouwens de 6 opties gebleven die we hier zouden bespreken?
De SP zou inzetten op een uitbreiding van de proef op het hele traject Leiden-Den Haag CS. Met dus ook buslijn 45 en 65 en wellicht de NS stoptrein op dat traject.
Op die manier kan de provincie laten zien op een serieuze manier met deze proef om te gaan en is er uiteindelijk veel meer te zeggen over congestievermindering en de maatschappelijke meerwaarde.
Dat de kosten daarmee omhoog gaan is duidelijk, maar de winst die nu wordt behaald en die na het afhaken van de huidige OV reizigers zal verdwijnen kost ook geld.
En verder is er zeer veel te doen over het OV in deze provincie op allerlei gebieden en zou het van moed getuigen als GS eens voor het OV zouden gaan staan en daar in zouden investeren.