Zuid-Holland

Onlangs verzorgde ik voor de SP-afdeling Den Haag een avond over natuur en daarom denk ik de laatste tijd vaak: wat is natuur? Alles is eigenlijk natuur, want ook industriële producten komen uiteindelijk voort uit de natuur. Maar bij natuur denken de meeste mensen aan ecosystemen, waarin de mens geen rol speelt; die dus door zelfordening tot stand zijn gekomen. Echte natuur komt in Nederland eigenlijk alleen buitendijks voor en dan ook alleen in gebieden waar niet wordt gevist door mensen. Bijvoorbeeld in het Verdronken land van Saeftinge in Zeeuws-Vlaanderen. Waardevolle natuur is volgens de heersende opinie ook rijk aan zeldzame soorten planten, vogels, zoogdieren en insecten. Nederland heeft unieke wetlands, zoals de blauwgraslanden, met zeer bijzondere soorten. Deze natte graslanden zijn geen echte natuur, maar zogenaamde halfnatuur en ontstaan door eeuwenlang begrazen en hooien met als gevolg verschraling, verarming dus, in de tijd voor de komst van de kunstmest. Juist deze verarming, afname van voedingsstoffen heeft geleid tot een grote rijkdom en verscheidenheid aan plantensoorten. Toen de intensieve landbouw zijn intrede deed zijn veel van deze waardevolle graslanden geheel of gedeeltelijk verloren gegaan door vermesting en verdroging.
Ook in Provinciale Staten wordt er veel gediscussieerd over het herstellen en inrichten van natuurgebieden. Meestal wordt er landbouwgrond opgeofferd om de natuur te realiseren. Eigenlijk is het raar. Honderd jaar geleden hadden we waardevolle natuur op schrale graslanden die door veeboeren werden beheerd. Nu moet de landbouw wijken om waardevolle natuur te maken. Door de intensivering (meer koeien op een hectare, hogere melkopbrengsten etc.) zijn ook de veeboeren hun weiden noodgedwongen meer gaan bemesten en soms beter ontwateren, met als gevolg minder bijzondere plantensoorten.
Als SP steunen wij meestal het aankopen van gronden voor natuur ten koste van landbouwgrond, omdat er de afgelopen anderhalve eeuw veel waardevolle halfnatuur verloren is gegaan. Maar bij meer te beheren natuurgebied nemen de kosten drastisch toe. Want om te voorkomen dat alles bos wordt, moet er stevig worden begraasd en gemaaid. En wie kan daar weer heel goed bij assisteren: de boer!

Wiel Senden