Zuid-Holland

Hoewel een aantal Provincies, waaronder Zuid-Holland, hun zaakjes goed op orde lijken te hebben, blijft vooral de Rijksoverheid in gebreke als het gaat om de invoering van de nieuwe omgevingswet. Dat wil zeggen:

• Het is niet af en het gaat niet werken;
• Er is geen geld, het wordt steeds duurder en Gemeenten en Provincies mogen daar straks voor opdraaien;
• Het bijbehorende Digitale Stelsel Omgevingswet is slechts rudimentair ontwikkeld en is uitgekleed tot een onacceptabel basisniveau.

Veel Provincies en een deel van de Gemeenten hebben grote stappen gezet, een Omgevingsvisie opgesteld en hun regels rond de ruimtelijke ordening netjes, en zo veel mogelijk beleidsneutraal, overgezet naar een Omgevingsverordening die past bij de nieuwe Omgevingswet. Inwoners, Provinciale en gemeentelijke ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers hebben zich hiervoor de afgelopen jaren ingespannen en hier veel van hun kostbare tijd ingestoken. Maar er zijn er ook veel gemeenten die tobben met het aanpassen en aansluiten van hun systemen op het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO). Vooral doordat de DSO software steeds maar niet klaar was en tot op dit moment nog steeds niet is. Daar komt nog bij dat de DSO software, door alle digitale tegenslagen, zo uitgekleed is, dat het nog maar de vraag is of het systeem zelfs op een minimaal niveau wel gaat werken. Duidelijk is dat het zeker niet zal leveren wat in 2016 is beloofd en waardoor de wet een meerderheid in de Tweede Kamer wist te halen. En ja, zelfs de SP heeft, na het aannemen van een SP motie over het opnemen van de volksgezondheid in de wet, voor deze wet gestemd.   

Wat is de Omgevingswet eigenlijk?

De Omgevingswet is in 2016 aangenomen, maar tot nu toe nog niet inwerking getreden. De wet zou gaan zorgen voor een verregaande vereenvoudiging van het stelsel van wetgeving voor de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving . Tientallen wetten, honderden regels en meer dan 3000 artikelen werden met deze wet gebundeld in één nieuwe wet. De wet zou een aanzienlijke reductie van de regels op het terrein van water, lucht, bodem, natuur, infrastructuur, gebouwen en cultureel erfgoed betekenen. Een onderdeel van de Omgevingswet is een digitaal stelsel Omgevingswet (DSO), met als doel onder meer het beschikbaar stellen van informatie over de fysieke leefomgeving, zeg maar de opvolger van het digitale Omgevingsloket. Keer op keer bleek het, om verschillende redenen, nodig de inwerkingtreding van de Omgevingswet uit te stellen. In juli 2017 werd de geplande datum van 1 juli 2019 uitgesteld naar uiteindelijk 1 januari 2021, maar mede vanwege de coronacrisis in 2020 werd deze opnieuw uitgesteld tot 1 januari 2022. Inmiddels is de inwerkingtreding opnieuw uitgesteld, ditmaal naar 1 juli 2022.

Wat is het gevaar?

Doordat de nieuwe Omgevingswet, als deze eindelijk wordt ingevoerd, met grote waarschijnlijkheid niet zal gaan werken zoals in eerste instantie bedoeld, kunnen grote risico’s ontstaan voor de leefomgeving. Ook het voorstel om de wet dan maar inwerking te laten gaan en problemen en gaten ‘onderweg’  op te lossen, brengt dezelfde risico’s met zich mee. Hoewel een ongewenste dakkapel misschien niet zo heel erg lijkt, is een ongewenste uitbreiding van een milieuvervuilend bedrijf dat natuurlijk wel. Daarbij komt dat, als het gaat om ruimtelijke ordening, vooral grote spelers als bedrijven en projectontwikkelaars, veel vaker gebruik weten te maken van gaten in wet en regelgeving, dan de gewone inwoners van een Provincie of gemeente. Een niet optimaal functionerende wet en regelgeving op het gebied van onze leefomgeving maakt de kans op onomkeerbare ongewenste ontwikkelingen veel te groot.

Wat de SP in Zuid-Holland betreft stellen we de invoering van de Omgevingswet uit tot dat zeker is dat deze optimaal gaat werken, dus met alle opties zoals deze in 2016 zijn voorgesteld inclusief die rond het DSO. Daarnaast zal het Rijk voor de verdere ontwikkeling van het DSO en de invoering van de Omgevingswet voldoende middelen beschikbaar moeten stellen. Ook mogen de kosten voor de invoering van een goed werkende Omgevingswet niet worden verhaald op lokale overheden. Gebeurd dit allemaal niet of onvoldoende, dan mag deze wet wat ons betreft gewoon de prullenbak in. Opnieuw beginnen is dan de enige optie en naar alle waarschijnlijkheid goedkoper dan maar doorgaan op een ingeslagen heilloze weg.