Zuid-Holland

Afgelopen week behandelden we in de commissie Landelijk Gebied (LG) de klimaatbestendigheid van Zuid-Holland.  Aan de hand van het Rapport Nelen en Schuurmans, getiteld:  "klimaatadaptieve bestaande stad" en het KNMI23 scenario werden we gewezen op de schokkende realiteit. Uit het KNMI23  scenario blijkt dat de stijging van de mondiale temperatuur tot 2050 mogelijk gaat uitkomen tussen de 1,7 graden (Parijs doelstelling gehaald) en de 2,4 graden (Parijs doelstelling niet gehaald).

In de KNMI23-scenario’s is het effect van klimaatverandering op droogte duidelijk significanter dan in het vorige scenario (KNMI14). Er is een grotere kans op droogte welke gepaard zal gaan met een grotere kans op extreme temperaturen. De kans op extreme hitte, met temperaturen hoger dan 40 graden neemt daardoor toe, waardoor risico’s voor de volksgezondheid en het (stedelijk)leefklimaat duidelijker aanwezig zijn. De toenemende kans op droogte zorgt ook voor grotere kansen op zoetwatertekorten en verzilting en de hogere zeespiegelstijging stelt, zeker op de lange termijn, Zuid-Holland voor fundamentele uitdagingen. Inmiddels is de zeespiegelstijging 2,9 millimeter per jaar, zeg maar 1 centimeter iedere 3 jaar. Maar de toekomstige zeespiegelstijging is afhankelijk van een aantal factoren:

• De uitzetting van oceanen door hogere temperaturen (statisch) en dynamische verandering door mondiale veranderingen in zeestromingen;
• Het smelten van gletsjers;
• Het smelten en afkalven van de grote ijskappen van Groenland en Antarctica.

De grootste onzekerheden bestaan rond het gedrag van de ijskap van Antarctica. De kans dat dit proces zal versnellen is groot. Door warme oceaanstromingen worden in zee uitkomende gletsjers zoals de Pine Island- en Thwaites gletsjer op West-Antarctica aangetast, waardoor na het wegvallen van ijsplaten deze gletsjers steeds sneller gaan stromen en steeds meer landijs naar de kust beweegt en afkalft.

Dan het rapport Nelen en Schuurmans, getiteld:  "klimaat adaptieve bestaande stad"
Om te voorkomen dat onze steden te maken krijgen met onaanvaardbare hitte stress en wateroverlast zullen we vanaf onze steden klimaat adaptief moeten inrichten. Dit betekent niet alleen dat nieuwbouw klimaat adaptief bouwen, maar ook, waar mogelijk de bestaande bouw zullen moeten aanpassen. Dit gaat in Zuid-Holland, zo volgt uit het rapport, maar liefst 12,4 miljard euro kosten (12.400.000.000,- ). Dat wil zeggen 7 miljard ten laste van de gemeenten in Zuid-Holland en 5,4 miljard voor rekening van haar inwoners. Daarnaast is voor het onderhoud jaarlijks ook nog eens ruim 300 miljoen nodig. Wat zou neerkomen op een verhoging van de rioolheffing van € 82,- per jaar. Meer dan de helft van de kosten zijn nodig voor het voorkomen van wateroverlast, bijvoorbeeld door het, al dan niet verplicht en waar dat kan, laten aanleggen van een regenwateropvang van tenminste 50 millimeter bij particulieren en bedrijven.

Vooral gezien de vele voorbeelden van ernstige vormen van wateroverlast en extreme temperaturen, denk aan Limburg, België, Duitsland, maar ook aan landen India, Amerika en Australië, maken dat we dit rapport serieus zullen moeten nemen. De grote vraag zal zijn, hoe gaan we dit organiseren en hoe gaan we dit financieren. Zowel bij de Zuid-Hollandse gemeenten als de Provincie zelf is de rek er financieel wel uit en zelfs als we deze bedragen uitsmeren over 25 jaar (tot 2050), blijft er een aanzienlijke opgave voor zowel onze gemeenten als onze inwoners over. Daar komt nog bij dat, als het gaat om de klimaatopgaven, er nog wel meer kosten op deze Provincie afkomen. Denk aan de gevolgen van bodemdaling zoals zoute kwel en de funderingsproblematiek.

Wat de SP betreft zetten we ons als Provincie, samen met Waterschappen en Gemeenten, serieus in op het klimaat adaptief maken van de steden in onze Provincie, maar dat kan alleen met een ruime financiële bijdrage van de Rijksoverheid. “Zonder die steun, kunnen we beter beginnen met het reserveren van zo’n 20 miljoen per jaar voor de evacuatie van Zuid-Holland”, aldus SP Statenlid Frank Johan Hoogendam.